HEDEF; SORAN, MERAK EDEN VE KENDİNİ VAR EDEN BİR JENERASYON YETİŞTİRMEK

 

Eğitim bölümüne öncü uygulamalarıyla taraf veren YETEV Okulları, değerli bir prensip imza attı. Öğrencilerin yetenek ve marifetlerini geliştirmek emeliyle ideoloji eğitimi odaklı bir bakış açısına yatırım yapan YETEV Okulları, bu farkındalığı yaygınlaştırmak gayesiyle ‘Felsefe ve Eğitim’ temasına odaklanarak Yenidoğu Okulları Çekmeköy Kampüsü’nde Çocuklar İçin İdeoloji Çalıştayı’nı (ÇİF) gerçekleştirdi. 

YETEV Mütevelli Heyeti Lideri Necmeddin Bilal Erdoğan ve YETEV Okulları Genel Müdürü Hayati Oktay’ın açılış konuşmaları ile başlayan  Çocuklar İçin İdeoloji Çalıştayı’na İstanbul Vilayet Ulusal Eğitim Müdür Yardımcısı Ömer Avcı da katıldı. Çalıştayın ana konuşmacıları İbn Haldun Üniversitesi İdeoloji Kısım Lideri Doç. Dr. Enis Doko ve P4C Türkiye Kurucusu & Çocuklarla ve Topluluklarla İdeoloji Eğitim Uzmanı Nihan Peker Antepe oldu. Müellif ve eğitmen Eda Albayrak, akademisyen ve kreatif metin muharriri Dr. Mustafa Çakıroğlu, müellif ve P4C eğitim uzmanı Deniz Alter, çocuk kitapları editörü Sezen Şenbabaoğlu, drama bilim uzmanı Nilgün Tuluk, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Toplumsal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gül Tuncel ise ÇİF X konuşmacıları ortasında yer aldı.

 

Montessori eğitim metodunun, Türkiye’deki en tecrübeli ve esaslı uygulayıcıları ortasında yer aldıklarını belirten YETEV Mütevelli Heyeti Lideri Necmeddin Bilal Erdoğan, “Eğitim dalında yapmamız gereken, çocuğu şekillendirmeye uğraşmaktan çok, çocuğun tabiatını büyürken müdafaaya yönelik tedbirler almaktır. Aslında Montessori eğitiminin temelinde yatan fikir budur. ‘Çocuklar İçin Felsefe’ dersindeki birçok ayrıntı, Montessori eğitim metodunun kurucusu Maria Montessori’nin temelini attığı vizyona dayanıyor. Farklı bir sözle Montessori sistemi, anaokulu çocuklarına farklı maharetler kazandıran pedagojik bir yaklaşımdır. 2015 yılında Yenidoğu Okulları’nı kurduğumuzda en kıymetli projemiz, Program ve Yayın Geliştirme Birimi’nin (PROGEL) geliştirilmesiydi. Bu ünite, okullarımızda kullandığımız eğitim gereçlerini, dünyadaki örnekleri inceleyerek geliştirdi. Bu çerçevede inşa edilen en özgün çalışmaların başında ise ‘Çocuklar İçin Felsefe’ yaklaşımı geliyor” açıklamasında bulundu.

 

“çocuklarIn fItratIndakİ zengİnlİğİ ve cevherİ muhafazayı hedeflİYORUZ”

Asıl sıkıntının ideoloji olmadığını, çocuğun düşünmesi, sorgulaması, daha düzgün anlaması ve kendini en uygun halde söz edebilmesi olduğunu söyleyen Erdoğan, “Maria Montessori, ‘Çocuğun tabiatını keşfettim’ derken; bizde fıtrat denilen, insanın yaratılıştan getirdiği hasletleri anlatıyor. Çocuklar, dünyaya tertemiz bir şahsiyet ve karakterle geliyor. Çocuk öğrenen bir varlık, sorgulayarak ve merak ederek öğreniyor. Çoçuğu soru soramaz hale getirmemek gerekiyor. Bu nedenle YETEV Okulları’nda, bilhassa okul öncesi eğitimde yapmaya çalıştığımız dönüşümle, çocukların fıtratındaki zenginliği ve cevheri muhafazayı hedefliyoruz” dedi.

 

“ZİHİN AÇICI SONUÇLARLA KARŞILAŞACAĞIZ”

İstanbul Vilayet Ulusal Eğitim Müdür Yardımcısı Ömer Avcı ise ‘Çocuklar için Felsefe’nin heyecan verici bir bahis olduğunu, Ulusal Eğitim Bakanlığı müfredatları bağlamında da kıymetlendirilmesi gerektiğini vurguladı. Eğitim sisteminin yalnızca deneme yanılma formülüyle kurulan bir sistem olmadığını lisana getiren Avcı, “Eğitim sistemi; çocukların, gençlerin ve vatandaşların kendini keşfetme, varlıkla sağlıklı bir münasebete geçme sürecidir. Yapılan çalışmaların çıktılarından istifade ederek, müfredat sistemimize bunu uyarlayıp devlet okullarımızda bilhassa öğrencilerimizle buluşturmak isteriz. Bu süreç zihin açıcı sonuçlar verecektir” tabirini kullandı.

 

ÇİF; YETEV OKULLARI’NDA 2016’DAN BU YANA UYGULANIYOR

YETEV Program ve Yayın Geliştirme Müdürlüğü’nün 2015 yılında geliştirdiği ‘Çocuklar İçin İdeoloji Programı’ (ÇİF), 2016 yılından bu yana Yenidoğu Okulları’nda ilkokul ve ortaokul kademesinde, 2021 yılından beri de Palet Okulları ve İrfan Okulları’nın ortaokul kademesinde uygulanıyor. ‘Çocuklar İçin İdeoloji Çalıştayı’ programını uzun vakittir koordine etmek istediklerini aktaran YETEV Okulları Genel Müdürü Hayati Oktay, bu süreci şöyle özetledi: “Öncelikle Çocuklar İçin İdeoloji programı ve dersi için eğitim gereçleri oluşturuldu. 2016-2017 eğitim öğretim yılında ilkokul birinci sınıf ve ortaokul beşinci sınıflarda ders iki saat biçiminde planlandı ve uygulanmaya başlandı. Günümüze geldiğimizde YETEV çatısı altındaki Yenidoğu Okullarında hem ilkokul hem ortaokul kademelerinde, İrfan ve Palet Okullarında ise ortaokul kademesinde ÇİF dersleri, metoda uygun formda işlenmektedir.”

 

“HEDEF KİTLEMİZ, ÖĞRETMENLER”

‘Çocuklar İçin Felsefe’ prosedürünü ve düşünme maharetleri ile ilgili yapılan çalışmaları ve bu alandaki yedi yıllık tecrübelerini tüm eğitimcilerle paylaşmak istediklerine dikkat çeken  Oktay, “Bu vizyondan yola çıkarak alanında uzman isimlerle çalıştay hazırlıklarına başladık. İdeoloji ve eğitim alanında uzman bireylerin bir ortaya geldiği çalıştayımızın, bu mevzuya ilgi duyan bireylere yeni bir bakış açısını aşılayacağına inanıyoruz. Bu yılki çalıştayımızın temasını ise ideoloji ve eğitim olarak belirledik. Çalıştayımızın amaç kitlesini ise eğitimciler oluşturuyor. İlkokul öğretmenleri ve tüm branş öğretmenlerinin ‘Çocuklar İçin Felsefe’ yolunu öğrenerek kendi derslerinde rahatlıkla uygulayabileceğini düşünüyoruz” dedi.

 

YENİ BAKIŞ AÇILARI ÖNE ÇIKACAK

Hayati Oktay, Çocuklar İçin İdeoloji Çalıştayı’nın eğitim kesiminde nasıl bir farkındalık inşa edeceğini ise şöyle tabir etti: “Çalıştayımız aracılığıyla ‘Çocuklar İçin Felsefe’ formülü ile ilgili bir farkındalık sağlanacak. 21. yüzyıl hünerlerini değerlendirirken; prosedürün sağladığı yararlar hakkında bilgi sahibi olunması sürecine de taraf vereceğiz. İdeoloji ve eğitim alanında çalışmalar yapan uzman şahısları dinleyerek yeni bakış açılarının gelişmesini hızlandıracağız. Düşünme hünerleri alanında çalışan bireylerin ÇİF prosedürü ile ilgili kanılarını öğreneceğiz. ÇİF ve drama prosedürünü buluşturan tarafları keşfedeceğiz. ÇİF kitapları ile ilgili bilgi sahibi olurken, çocuk kitapları editörü gözüyle ideoloji alanına bakacak ve Çocuklar İçin İdeoloji Eğitmen Eğitimi ile ilgili bilgi sahibi olacağız.”

 

“SORU SORAN ÇOCUKLAR, KENDİLERİNİ GERÇEKLEŞTİRECEK VE DÜNYAYI KEŞFEDECEK”

Oktay, Dünya Ekonomik Forumu’nun 2025 yılı için işe alımda öne çıkacak yetkinliklere ait bir iş tahlili yaptığını aktardı ve şu bilgileri verdi: “Bu araştırma sonucunda birinci sırada analitik düşünme ve inovatif olma, ikinci sırada eleştirel düşünme maharetleri ve tahlil yapma bulunuyor. Bunları yapabilmenin yolu da aslında hakikat soruları sorabilmekten geçiyor. Hakikat soruyu sorduğunuzda, gerçek cevaplar alabiliyorsunuz. Böylelikle hayal ettiklerinizi daha rahat gerçekleştirebiliyorsunuz. İdeoloji, bu açıdan değerli. Çocukların hayal kurmayı ve hayallerini gerçekleştirmesini, bu doğrultuda gelecek kuşakların önünü açmayı tüm öğretmenlerin unsur edinmesi gerekiyor. Tahminen onların tuhaf, enteresan soruları da olsa, sormalarına fırsat vermeliyiz. İşte o vakit çocukların dünyayı keşfetmesine, tahminen de kendilerini gerçekleştirmesine fırsat vermiş oluruz.”

 

Değişim çağına adaptasyon için ideoloji eğitiminin önemi

Çalıştayın ana konuşmacılarından İbn Haldun Üniversitesi İdeoloji Kısım Lideri Doç. Dr. Enis Doko, ‘Felsefe ve Eğitim’ odaklı konuşmasında değişim çağına dikkat çekerek, “Yaşadığımız çağ, süratli değişimler çağı… Bilgiler ve teknolojiler çok süratli değişiyor. Gelecekte bu suratın daha da artması bekleniyor. Böylesi bir çağda bireylerin meslek değiştirmesi, eğitim aldığı alanın dışında çalışması kaçınılmaz hale geliyor. Bu nedenle eğitim sisteminin gençlere saf bilgi kazandırmak yerine, gençleri çeşitli hünerlerle donatabilmesi gerekiyor. Öğrencilerin yeni hünerler kazanmasında ideoloji eğitiminin değerli bir rolü bulunuyor. İdeolojinin 21’inci yüzyıldaki Müslümanlar açısından kıymeti de göz gerisi edilemez” dedi. 

 

“MERAK CANLI TUTULMALI”

‘Çocuklarla Felsefe’nin bir düşünme eğitimi programı olduğunu söyleyen P4C Türkiye Kurucusu & Çocuklarla ve Topluluklarla İdeoloji Eğitim Uzmanı Nihan Peker Antepe ise “Çocukların merak etmek, soru sormak üzere doğal yeteneklerini canlı tutmamız gerekiyor. Bu noktada çocuklar için en büyük kazanım, düşünme maharetlerinin geliştirilmesidir” yorumunda bulundu.

 

“PROBLEMİN, SORUN OLDUĞUNU NE VAKİT FARK EDİYORUZ?”

ÇİF X konuşmacılarından muharrir ve eğitmen Eda Albayrak ise yaratıcılığın doğuştan gelen bir özellik ve yetenek olduğunun altını çizdi ve şu yorumda bulundu: “Yaratıcılık hepimizin içinde olsa da yıllar içinde, bir yerlerde yaratıcı düşünmeyi bırakıyoruz. Her şeyi, her kanıyı bir sisteme, bir dizine dahil etmeye çalışıyoruz. Alışkanlıklarımız ve önyargılarımızla şekillenmiş bir dünya kuruyoruz kendimize. Halbuki biz pahalıyız. Bu nedenle fikirlerimiz ve niyetlerimiz de kıymetli… Fikirler, ‘buldum’ denildiği anın, bir saniye öncesinde mi geliyor akla? Yoksa günler tahminen aylarca yapılan onlarca araştırma ve deneyden sonra mı? O bulduğumuz fikri, eser haline getirebilmek için gösterilen uğraş, söz etmek için yazdığımız metinler, çizdiğimiz projeler, tasarladığımız ve kurguladığımız diğerleri… Beğenmeyip yine başladıklarımızı saymıyoruz bile. Sorunun, bir sorun olduğunu ne vakit fark ediyoruz ki ona tahlil arıyoruz? Öyleyse sorunu fark edebilen birey olmak ne kadar vaktimizi alıyor? Bu mevzuyu sorgulamamız gerekiyor.”

 

ZORLUKLAR VE TAHLİL ÖNERİLERİ

ÇİF uygulamalarında kolaylaştırıcının zorluklarına değinen akademisyen ve kreatif metin müellifi Dr. Mustafa Çakıroğlu, “Çocuklar için İdeoloji (ÇİF) tabirini çoğunlukla bir atölyenin, bazen bir usulün ve bazen de bir pedagojinin ismi olarak kullanıyoruz. Her bir durumda, ÇİF’in yürütücüsü olan kolaylaştırıcının karşılaştığı pek çok yapısal-özsel problemler ve zorluklar bulunmaktadır. ÇİF kolaylaştırıcılarının yaşadıkları ve yaşayabilecekleri olası meseleler ve tahlil odaklı tekliflerle farklı bir bakış açısı inşa edilebilir” dedi. 

 

FELSEFİ BİR KEŞİF İÇİN SORU SORMAK

“Çocuklar merak ederler, sorarlar ve sorgularlar. ‘Sormazsam olmaz’ derler” diyen müellif ve P4C eğitim uzmanı Deniz Alter, “Çocuklar şaşırırlar, şaşırtırlar. Çocuklar, ebeveynlerini ve öğretmenlerini felsefi bir keşfe davet ederler. Fotoğraflı çocuk kitapları ile çocuklara nasıl eşlik edebileceğine, ‘çocuklar için İdeoloji eğitim sisteminde yanlışsız kitap seçiminin nasıl olması gerektiğine odaklanılmalı” açıklamasında bulundu.

 

FARKLI TECRÜBELER ÖNE ÇIKIYOR

Çocuk kitapları editörü Sezen Şenbabaoğlu; ‘Çocuklar İçin İdeoloji alanında çocuk edebiyatının yeri nedir?’ ‘Çocuk edebiyatı hangi istikametleri ile Çocuklar İçin İdeolojiyi takviyeler?’ ‘Nitelikli çocuk kitaplarını nasıl tanırız ve bu kitaplarda ideolojiyi nasıl aramalıyız?’ sorularına cevap ararken, drama bilim uzmanı Nilgün Tuluk ise ‘Dramaya İdeolojiyle Bakmak’ içerikli konuşmasında, her yaşantı ve tecrübenin özel olduğuna, doğaçlama rol içinde gerçekleştirilen keşfin, bireyin kendisini daha uygun tanımasına taraf verdiğini vurguladı. Şartların mümkün sonuçlarını gözlemleyerek, etik ilişkiler kurmanın, anlık durumlarda gelişen inisiyatifleri yaşantı yoluyla deneyimlemenin kıymetine atıfta bulundu.

 

“ÖNCE ÖĞRETMENLER ÜST SEVİYE DÜŞÜNME HÜNERİNE SAHİP OLMALI”

Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Toplumsal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gül Tuncel ise ‘ÇİF Eğitmen Eğitimine Gereksinim Var mıdır?’ başlıklı konuşmasında ‘Çocuklar ile Felsefe’nin, eğitim ve öğretimde yeni bir devir açan, öğrencilerin üst seviye düşünme marifetlerini harekete geçiren bir yaklaşım olduğuna dikkat çekti. Öğrencilerin üst seviye düşünme marifetlerini harekete geçirebilmek için öğretmenin kendisinin de üst seviye düşünme maharetlerine sahip olması gerektiğini vurgulayan Tuncel, “Şüphesiz insan sahip olmadığı bir bilgi, marifet ya da bedeli diğerine öğretemez. Bu nedenle ÇİF eğitmenlerini eğitmek farklı bir ehemmiyet taşımaktadır” dedi.